صادرات ایران پایداری آتی ندارد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ،  یوسفی در گفت و گویی ضمن تشریح مسائل حوزه صادرات می‌گوید: « ظرفیت های انسانی و تولیدی ایران در صورت توجه و برنامه ریزی به گونه ای است که می تواند جایگاه ویژه ای را برای ایران فراهم کند.»

مقوله صادرات در اقتصاد ایران چه جایگاهی دارد؟
صادرات بخشی از تولیدات یا بخشی از کالاهایی است که وارد تجارت بین الملل می شود؛ یعنی به صورت صادرات مجدد در می آید و از آن نظر مهم است که تولید داخلی را افزایش می دهد و موجب افزایش اشتغال می شود، ضمن آنکه برای کشور درآمدهای ارزی حاصل می‌کند. در ایران برای آنکه کشور بتواند در صحنه بین المللی با همه کشورها مراوده اقتصادی و تجاری داشته باشد صادرات کالا و به ویژه کالاهای تولیدی و صنعتی حائز اهمیت بسیاری است.

چگونه می توانیم صادرات غیر نفتی خود را افزایش دهیم؟
برای اینکه بتوانیم صادرات داشته باشیم، باید کالا را در داخل تولید بکنیم، بنابراین به نوعی برای افزایش صادرات لازم است که سرمایه‌گذاری در تولید داخلی بیشتر بشود، افزایش اشتغال صورت بگیرد و انگیزه کسب و کار در داخل بالا برود. تا زمانی که کالایی در داخل تولید نشده باشد، چگونه می خواهیم صادرات خود را توسعه دهیم، مگر آنکه صادرات مجدد داشته باشیم. به هر حال صادرات بخشی از فعالیت های اقتصادی است که هر کشوری باید به آن توجه داشته باشد، اما برای آنکه بتوانیم بهتر نتیجه بگیریم باید فضای داخلی را برای افزایش تولید و اشتغال فراهم کنیم. باید شرایط را به گونه ای فراهم کنیم که تولید کننده داخلی انگیزه فعالیت داشته باشد و نیز سرمایه‌گذاری خارجی هم برای فعالیت های تولیدی مشترک با صنعتگران داخلی، امکان حضور و عمل داشته باشد. تولیدات مشترک با سرمایه‌گذاران خارجی، فرصتی را برای تولید کننده داخلی فراهم می آورد تا به بازارهای جهانی هم راه پیدا کند.

در حال حاضر عمده محصولات صادراتی ایران کدام دسته هستند؟
آنچه تحت عنوان صادرات در ایران مطرح است، بیشتر کالاهای سنتی، مثل قالی و صنایع نساجی را شامل می شود و در برخی موارد محصولات پتروشیمی، مشتقات نفتی و فلزات اساسی را نیز به عنوان صادرات غیر نفتی عنوان می کنند که در واقع، پایداری آتی ندارد و نمی‌تواند آنچنان که تولیدات صنعتی مهم و اساسی است، در مبحث صادرات کارآفرین و پیشرو باشند.

آیا ما در بخش کشاورزی مزایای صادراتی نداریم؟
نه آنچنان؛ چرا که در بخش کشاورزی عمده صادرات ما منحصر است به خشکبار مثل پسته و یا برخی اقلام مثل زعفران که آنها هم به دلیل خام‌فروشی و ضعف در بسته‌بندی و بازاریابی، با تهدید از سوی رقبا مواجه هستند. از این رو، در موضوع صاردات نیازمند آن هستیم که برنامه‌ریزی‌ها همه جانبه و آینده نگر باشد.

پس صادرات پایدار به کدام بخش مربوط می شود؟
آنچه می‌تواند برای صادرات غیر نفتی ایران اثرگذار باشد در واقع صادرات صنعتی است؛ چرا که اشتغالزایی را افزایش می دهد و به دلیل ماهیت صنعت، به طور مداوم پیشرفت می کند و با فناوری‌های جدید همراه می شود. اما متاسفانه در این بخش، دچار ضعف هستیم تا آنجا که سهم صادرات صنعتی ایران یک سوم از کل صادرات غیر نفتی را نیز در بر نمی گیرد. بنابراین در موضوع صادرات غیر نفتی، راه زیادی تا نقطه مطلوب داریم.

آیا عدم توسعه صادرات صنعتی ایران، به دلیل این است که تکنولوژی صنعتی ایران به روز نیست یا اینکه بنگاه‌های صنعتی ایران، در منابع مالی با مشکل مواجهند؟
اقتصاد ایران در چند سال اخیر به دلیل اینکه گرفتار تحریم ها بوده است، به مشکلات زیادی در بخش تولید دچار شده است. طی این سال‌ها، بخش صنعتی کشور با یک رکود تورمی عمیقی مواجه شد تا آنجا که حتی نمی‌توانست همان محصولات تولیدی خود را هم به فروش برساند. متاثر از این اتفاق، قاعدتا بازارهای جهانی خود را از دست داد و به شدت هم دچار کمبود منابع مالی شد. از این گذشته، با قطع مراودات بین المللی، بخش صنعت کشور تا حدودی از تکنولوژی های نوین صنعتی دور ماند. از این رو، چنانچه محدودیت ها به واسطه برجام رفع شود، قاعدتا همراه شدن با فناوری‌های جدید هم رخ می دهد. اما لازمه این اتفاق هم این است که یک راهبرد اساسی و پایدار در رابطه با توسعه بخش صنعت کشور تدوین شود و مهم‌تر آنکه زمینه‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه مهیا شود.

آیا کالاهای صنعتی ایران بعد از رکود به لحاظ کمی و کیفی توان رقابت با نمونه‌های غربی را خواهند داشت؟
حتی اگر نتوانیم در حوزه کالاهای صنعتی خود با کشورهای صنعتی و از جمله غرب رقابت کنیم، می توانیم در کشورهای دیگر بازارهای جدیدی را برای محصولات صنعتی خود ایجاد کنیم. همه دنیا که آمریکا و اروپا نیستند. اگر کالاهای صنعتی خود را با کیفیت مطلوب تولید کنیم، دست کم به ۱۷۰ کشور دنیا می توانیم صادرات داشته باشیم. به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی منحصر به فرد ایران، کشورهای آسیای میانه، آفریقا، آمریکای لاتین و خاورمیانه می توانند بازارهای گسترده و مناسبی برای محصولات تولیدی ایران باشند. توجه داشته باشیم که به لحاظ تولید و رقابت بین‌المللی، ایران آنچنان شرایط مناسب و ظرفیت‌های گسترده ای دارد که می تواند دستکم میان کشورهای هم طراز خود، جایگاه نخست را به دست آورد. در این راستا یک همت عالی و عزم ملی و نیز برنامه‌ریزی‌های کلان مدیریتی لازم داریم و البته ایران به لحاظ ذخایر معدنی، منابع طبیعی و نیروی انسانی متخصص قابلیت تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی را دارد.

منبع اقتصاد آنلاین